KIAM SILENTAS LA SIRENOJ ... (72) - Maxence VAN DER MEERSCH

 

                 Lillo - Strato Nationale (Dok. el Interreto)
 

Dek kvin kilometroj por alveni Lillon. Almenaŭ kvarhora irado. Kaj alveninte, kie li dormos? Ĉar nun li preferis pluiri, ol halti en farmodomoj. Malgraŭ ĉio, kiun li jam suferis, ne plaĉis al li elteni ofendojn.

Kiel li aspektis, barba, kotmakulita, pale malgrasega, kun fuŝitaj ŝuoj, mizera en sia mantelo pluvepaligita, oni konfuzus lin kun iu vagabondo, oni ellasus la hundojn kontraŭ li. Venante de Roubaix, tri monataj antaŭe, jam okazis tia aventuro, malgraŭ ke li estis ege pli pura tiam ol hodiaŭ.

Pluraj aŭtoj preterpasis lin. Kiam li estis lacega, li staris meze de la vojo, gestis per la brakoj, ke oni haltu kaj lasu lin enveturiĝi. Sed oni ignoris lin, iomete flankeniĝis por eviti lin.

Eĉ foje, homoj en hasto, malkontentaj devi malakceli, kriegis insulton. Li aspektis kiel ebriulo, ĉar liaj kruroj ŝanceliĝis pro lacego. Unu fojon, iu juna viro haltis. Sed kiam li ekvidis la vizaĝon de Gervais, li subite restartigis sian maŝinon kaj forveturis.

''Eble pro miaj okuloj'', pensis Gervais.

Li ne konjektis la naŭzan kaj sovaĝan aspekton, kiun donis al li la eluzitaj vestaĉoj kaj lia suferanta mieno.

Li rezignis haltigi la aŭtojn. Granda kamiono de bierfaristo malrapidete preterpasis lin, kaj ankoraŭ donis al li tenton reatingi ĝin por alkroĉiĝi malantaŭe. Sed Gervais estis tro laca. Centon da metroj li iris, sen malpliigi la distancon, kiu disigis lin de la malantaŭa ruĝa lumo de l' veturilo.

Tiam, meze de la pavimita vojo, li stumblis kaj falegis en la koton.

Li restariĝis. Lia koro batadis en la brusto kiel difektiĝanta maŝino. Ĉu eblos pluiri?
Li estis proprasence malsatmortonta, ĉar nenion li manĝis de l' mateno.

Sidante en la neĝo, sur la borderaĵo, li spiregis kelkajn minutojn. La malsekeco trairis lian mantelon, malsekigis liajn lumbojn kaj postaĵon. Sed pri tio li ne pensis. Liaj okuloj malrapide ekfermiĝis. Li estus ja endormiĝonta. La irado de kelkaj ciklantaj laboristoj devigis lin restariĝi. Ĉesinte marŝi, liaj kruroj estis mirinde rapide rigidiĝintaj. Liaj piedoj estis ŝvelintaj kaj doloraj. Starante, li ne plu aŭdacis paŝi. Li singarde movetis siajn membrojn.

''Ne eblos pluiri kun tio'', li kolerege ekpensis.

Ideo venis al li. Li elpoŝigis sian poŝtranĉileton, tranĉis la laĉojn de siaj botetoj. En la ŝveliĝinta karno, la sango pli bone cirkulis. Li denove sukcesis fari kelkajn paŝojn. Kaj tiel li malrapide plumarŝis, sin apogante sur la murojn de domoj, kiam vico da loĝejoj rande staris laŭ la vojo.

Malgraŭ ĉio li tamen antaŭeniris. Je la oka, li alvenis en Lambersart. Antaŭ li rapidegis tramveturiloj, sed li ne havis monon. Li tamen enveturiĝis en unu; lin oni insulte nomis ŝtelulo kaj vigle elveturis, je du haltejoj poste. Sed li gajnis pli ol unu kilometron. Kaj baldaŭ li troviĝis en Lillo.

Trenante la piedojn, li trairis la arbaron de Boulogne. Li devis komplete demeti siajn ŝuojn por daŭrigi. Sen ŝtrumpetoj, li iris nudpiede. La neĝmalvarmo iom kvietigis lin. Li sentis ĝin kraki sub liaj plandoj. Malfacile li kunligis la laĉojn de siaj botetoj, kiujn li portis ĉirkaŭkole.

Alveninte al Esplanade, li diris al si, ke oni eble arestus lin kiel vagulo, se oni vidus lin tiel trairi la urbon. Li volis remeti siajn ŝuojn. Sed ili estis ridinte tro etaj. Liaj piedoj, kiujn li rigardis sub la lumo de gaslampo, lin timigis. Ili estis violetaj sub la koto, grandegaj, tiom ŝvelintaj, ke ne plu vidiĝis la maleoloj. Ili estis nur du senformaj karnbuloj.

''Diable!'', li sakris.''Kion mi ja faros kun tiaj piedoj?''

Li rigardis siajn botetojn. Eble kun disaj entranĉoj... Sed li pli bone elpensis. Per sia poŝtranĉileto, li komplete eltranĉis la ŝuplandojn, konservante nur la ŝusuprojn, kvazaŭ gamaŝoj el drapo. Li tiele surmetis ilin sur siajn maleolojn. Li almenaŭ aspektis piedvestita kaj ne plu suferis.

Malgraŭ ke estis la naŭa kaj duono, la strato Nationale aspektis ankoraŭ tiom vivplena, tiom lukse lumigita, kun siaj stratlampoj, siaj mirinde belaj lumŝildoj, kaj sia fest-etoso, ke Gervais ne aŭdacis pasi tien. Li pluiris tra la bulvardo de Liberté kaj la placo Rihour. Ĉar li jam rezignaciis pri tio. Nudpiediri senpezigis lin. Siajn sesdek kilometrojn li finmarŝos hodiaŭ aŭ krevos sur la strato. Ĉiuokaze li ne eltrovos loĝejon. Kaj pasigi la nokton en la neĝo, sen manĝi... Li mortus antaŭ la mateno.
La lastan etapon li ekfaris: la strato al Roubaix.

---------------------DAŬRIGOTA---------------------

 

KIAM SILENTAS LA SIRENOJ ... (71) - Maxence VAN DER MEERSCH

 

 

                           TRIA PARTO

                                     UNUA ĈAPITRO

Gervais, la fiŝvendisto, laboris por iu kultivisto ĝis februaro.

Li troviĝis en Steenvoorde, proksime al Cassel, en granda farmbieno. Oni estis lin dunginta nur por la rikolta tempo de betoj. Sed, ĉar li estis kuraĝa kaj plaĉis al la bienistoj, li estis plu akceptita iom da tempo post la sezonfino.

Ĝi estis malfacila posteno. Kutime nur poloj konsentis fari tian laboron. La vetero estis senfine pluva. Gervais pasigis multe da tagoj ĝisgenue en akvo por ŝlimpurigi la fosaĵojn kaj vicigi drenilojn en la malsekaj herbejoj.

Feliĉe, li estis bone nutrita. La dek frankojn de tagsalajro, kiujn li ricevis, ĉiun lundon li skrupule sendis al sia edzino Mathilda. Per tio, dank'al lia seniĝo, ŝi povis vivteni.

Poste alvenis la neĝoj. Mankis laboro. Iun sabaton, Gervais estis sciigita, ke li laboros sian lastan semajnon. Kaj li foriris la sekvan sabaton por reveni al Roubaix.

Tute mankis al li mono. Ĉe la farmbieno, oni antaŭpagis lin, ĉar la kamparana malfido estis rapide disiĝinta antaŭ lia skrupula honesteco. Kaj ankaŭ tiufoje, sian salajron al Mathilda li estis tuj sendinta.

Do li decidis hejmen piediri. Li planis vojiri en du etapoj: iri ĝis Armentières la unuan tagon, dormi en iu garbejo, kaj fini la iradon la sekvan tagon. Tridek kvin kilometroj hodiaŭ kaj dudek kvin la morgaŭon.

Ĉio glatis ĝis tagmezo. En kvar horoj li piediris la dudek kilometrojn, kiujn disigis lin de Bailleul. Alveninte, li tamen bezonis ripozi iom da tempo. Kvardekkvinjaraĝulo jam ne plu estas junulo. Kaj Gervais sentis sin laca precipe pro la peza laboro, kiun oni demandis de li en la farmbieno. Doloris liaj lumboj. Tamen li estis optimismoplena. Tiu kvarhora irado, kiun li kuraĝe faris, lin rememorigis pri lia juneco. Se li povintus manĝi, ĉio certe irus glate. Sed li havis nek provianton nek monon.

Je la dua, li stariĝis de l' benko, kie li kuŝis, forviŝinte la neĝon. Li trairis la placon de Bailleul, eliris el la urbo kaj plu marŝis al Lillo.

Estis pli malfacile. Post la ripozo, liaj membroj jam malvarmiĝis. La peno fariĝis nun pli peza. Li malrapidis, dorskurbe, kun la nazo en la malferma parto de sia malnova mantelo. Foje la vento ĉirkaŭvolvis lin, haltigis lian marŝon. Dum momento, li malrapidigis sian paŝon, kliniĝis por batali kontraŭ tiu forto, poste iris plu, kun klinita kapo, la ĉapelo mallevita sur la okuloj. Li rigardis la teron je kelkaj paŝoj antaŭ li. Nur fojfoje li relevis la okulojn, por vidi la foran perspektivon de la vojo kaj taksi la trairitan distancon.

Li laŭiris la straton de Bailleul al Armentières, tute rektan longan vojon, platan kaj senfinan.
Ĉe la maldekstra flanko, en malklara nebulo de l' vesperiĝo, desegniĝis la konfuzaj konturoj de la montetoj Kemmel kaj Messines, preter la apuda belga landlimo. Vidiĝis ties senkreskaĵaj deklivoj, la arbaroj detruitaj de la milito, kie apenaŭ ekrekreskis malabunda vegetalaro.

Dekstre, la flandra ebenaĵo, nuda kaj plata, fermita ĉe la horizonto de la ĉiela kurbo.

Neniu arbo. Gracilaj arbetoj laŭ la irvojo; aŭ boskoj ankoraŭ maldikaj, dise ĉirkaŭ farmodomoj el ruĝaj brikoj kun tegolaj tegmentoj.

Sur ĉion, la neĝo estis sian mortotukon ĵetinta.

Ĉio aspektis brile blanka, de ia blanko, kiu malheligis la grizan ĉielon. Kvazaŭ etigitaj, la disaj domoj ŝajnis dikmalaltaj por pli bone subporti tiun neĝŝarĝon. El la kamentuboj leviĝis fumo, preskaŭ same blanka, sur la senbrila fundo de l' ĉielo. Nekutima silento, totala silento, jen kaj jen trairita de hundbojo, aŭ de l' ''Grak! Grak!'' de iu korvo kun malalta peza flugo, tristigis la kamparon.

La vojo, kvazaŭ meze de l' stepo, longiĝis samkiel vojstreko, griza, kota pro glaciiĝinta ŝlimo, kie la aŭtoj lasis longajn sulkojn. Ili malrapidis; oni apenaŭ aŭdis ilin alveni en tia silento. Malpuraj akvogarboj ŝpruĉis de sub la radoj, foje vipofrapis la vangojn de Gervais. Sen eĉ viŝi sin, li pli altigis la kolumon de sia mantelo, kaj plu iradis.

Je la kvina, li estis en Armentières. Jam noktiĝis. Gervais, lacega, serĉis ŝirmejon por ripozi. Ĉio estis trempmoligita de fandiĝinta neĝo. Nek unu benko, nek unu porĉo. La urboj estas senkompataj al mizeruloj.

Malrapide, trenante la krurojn, Gervais decidis daŭrigi la vojiradon. Ekstere, en la kamparo, li eble trovos gastigeman farmodomon.
Li pasis antaŭ la stacidomo, sekvis la straton laŭlonge de la fervojo, trairis la traknivelpasejon de l' akcizejo. Preterpasinte la lastajn domojn, li retroviĝis sur la granda vojo, inter la kampoj.

Momente lin malkuraĝigis reiri en tiun malhelon, pli malklaran, nun kiam liaj okuloj alkutimiĝis al la urbaj lumoj. Poste revenis lia vidkapablo. Denove li ekdistingis tiun blankecon de neĝnokto, tiujn kotonblankajn kampojn, kiuj ŝajnis speguli foran bluetan palecon, sub la nigra ĉielo. Temp' al tempe, aŭtoreflektoroj eklumigis ĉe la fundo de l' horizonto nedaŭran aŭroron.

NB: Steenvoorde (prononcu: 'stenvord), Cassel (pr: 'kasel), Bailleul ( proksimume: 'bajel), Armentières (prok.:'armen'tier) estas urbetoj en norda Francio, inter Dunkirko kaj Lillo, ne malproksime de la belga landlimo.

-------------------------DAŬRIGOTA-----------------------