dimanche 12 décembre 2021

KIAM SILENTAS LA SIRENOJ ... (52) - Maxence VAN DER MEERSCH

 

                                  
 Strato Lannoy en Roubaix

Tiun vesperon, Reĝina rapide manĝis. Ŝi ne ŝatis resti kune kun siaj fratinoj kaj ties amantoj. Ĝenis ŝin tiuj du nekonataj junuloj, kiuj ŝtelrigardis ŝin kaj mokridis ŝian patron. Se la patrino aŭskultintus ŝin, jam delonge ili estus forpelintaj. Sed tion Filomena ne povis, ŝi diris, pro la manĝaĵo. Por vivteni, oni havis nur la sindikatajn helpdonacojn kaj la ĉiusemajnajn sepdek kvin frankojn de Reĝina. Unu plian fojon, la patrino klarigis tion al sia postnaskita filino, sur la interŝtuparo de l' dormoĉambroj.

''Kaj kio pri Tuné ?'' Reĝina demandis. ''Oni diris al mi, ke ankaŭ li malboniĝas. Laŭdire, oni vidas lin ĉie, kie estas ŝtelindaĵo.''

''Nu, kiu diris tion ?'' malkviete demandis Filomena.

''Laboristinoj en la fabriko'' senklarige respondis Reĝina. Preferinde ŝi ne konfesu, ke temas pri Petro.


Fakte estis ja vere.
Meze de tiu ĝenerala malsatego, Tuné ekprenis danĝerajn kutimojn. La facilaj fiaĵoj, kiujn li tutsole faris ꟷ ŝteli zinkon de tegmentoj aŭ tabulojn sur la konstruejoj ꟷ aŭdacigis lin.

Celante ricevi helpon, la tutan knabaron de l' korto de Malkontentoj li jam dungis : la du etajn Boli ; Julion kaj Roberton, du mulatojn kun spickuka vizaĝkoloro, kies malbonaj instinktoj trovis sian malbaron en tiuj ekspedicioj ; Gilberton, sian fraton, la plej kanajlan de l' bandaĉo ; Lucian Demasure, la filinon de l' Strabul', dek tri jaraĝan malvirtulinon, kiu ĉiam volis ludi je ''pajĉo kaj panjo'', kuŝiĝis apud knaboj, ilin nomis ''edzo mia'' kaj plenforte prembrakumis ; Adrianon, la knabon de Hermance Vouters, la drinkejestrino, fieran esti la filo el la drinkejo, kiu turmentadis la aliajn dank'al tiu supereco ; fine dek aliulojn, stratknabojn, kiuj kutimis pasigi la tagojn sur la pavimo, ruzoplenajn, koruptitajn, senhonorigitajn.

Tiu bandaĉo ekspluatadis la regionon, ludadis agi malbone, kaj amuze detruadis. Kiam estis mono, oni iris al la kinejo. Por dek soldoj, oni povis eniri la ''Konkordian'', popularan kinejon vastan kaj veaspektan, kiu neniam ricevis tiom da spektantoj antaŭ la striko. Ties proprieto tiuokaze jam renomis ĝin ''Kinejo de l' Strikantoj''. Por iu ajn sidloko oni pagis dek soldojn. Tial la spektejo estis plenŝtopita je ĉiu prezentado.

Tie oni kriadis, tumultis, muĝis, blekis.
Iuj paroj kaŝiĝis en anguloj ; geknaboj kaŝludis ; oni kantadis aŭ kartludis ; dum la paŭzo, tien oni kunprenis proviaĵojn kaj ĵetis ties postrestaĵojn unu al la alia. Tiagrade, ke la spektaklo de la ĉambrego amuzis pli ol la spektaklo sur la ekrano.

Ĉiusemajne,Tuné kun sia bandaĉo venis tien proviziĝi per veneno por sia imagpovo, toksante per usonaj filmoj siajn menson kaj juĝkapablon. Tiuj malmoralaj impresoj ekscitiĝis en iliaj junaj turmentataj cerboj.

Ilia senpezigilo estis tiuj ekstravagancaj ludoj, per kiuj ili plenigis la korton de l' Malkontentoj kaj la tutan straton Longues-Haies.

Ili estis ''kovboj'', tiuj famaj cows-boys kun meksikaj ĉapeloj. Ili rajdis impetajn bestojn, kiujn li ekscitis per langklakadoj. Kun naztuko survizaĝe, kiu lasis videblaj nur la okulojn, kaj ligna ponardo enmane, ili atendis la karavan-trairon. Ili duelis per bastonoj, riskante misfrapeti unu la alian.

Ilin estis impresintaj la speciala vortotrezoro de krim- kaj spionrakontoj. Ili parolis nur pri dokumentoj, detektivoj, ĝentleman-rompŝtelistoj, ŝakristoj, sekretaj trairejoj kaj rabistejoj. Ili estis rusoj, ĉinoj, amerikanoj, brazilanoj.

Ili loĝis en malproksimaj landoj, kie aviadilo estas banala veturrimedo, kaj kie spionoj atakas vin ĉiupaŝe.

Tiele kontentiĝis tiu akrigita kaj delira bezono por aventuroj, ekzotismo, misterplenaj dramoj, kanajloj kaj heroeco, per kiuj kino kaj krimromano gangrenis la animojn de nuntempaj geknaboj.

Baldaŭ, oni ne haltis tie. Pro malsato, oni komencis ja vere ŝteladi.

Tuné unue organizis almoz-sekcion, kiu foriris ĝis la strato Lannoy, ploretante kun mano etendita al pasantoj.

Post tio, oni celis la korbojn de fruktovendistoj, la montrajn stablojn de spicistoj, la puŝoĉaretojn de lokŝanĝaj vendistoj. Trifoje semajne, la bandaĉo iris al bazaro kaj revenis ŝarĝita de ŝteletaĵoj : spongoj, teksaĵoj, ludiloj, bagatelaĵoj el kupro.

Oni disdividis. Iujn aĵojn oni portis hejmen, eĉ se necesus aserti, ke tiuj estas donacetoj, se la gepatroj sin montrus severaj koncerne moralecon.

Fakte, multaj nur ridis kaj profitis de tiu surpriza fortuno, kiun alportis tiu elturniĝema knabeto.
Ja estis la striko ...


       --------------DAŬRIGOTA--------------


jeudi 2 décembre 2021

KIAM SILENTAS LA SIRENOJ ... (51) - Maxence VAN DER MEERSCH


 

Kiam Reĝina Dauchy rehejmiĝis korton de l' Malkontentoj, oni jam komencis vespermanĝi sen atendi ŝin.

Ŝi nenion plu alportis nun.
Tamen regis ia relativa bonhaveco. Necesis ja elturniĝi. Komence, Filomena Dauchy ŝajnigis ignori la devenon de la ĉiutagaj alportaĵoj de sia filo Tune.
Pro la persista malsato, Tune jam laciĝis. Nuntempe, li ŝteladis preskaŭ senkaŝe.
Li alportis hejmen multe da aĵoj : vestojn, manĝaĵon, eĉ monon, kiujn li akiris per vizitado ĉe la multnombraj ŝtelkaŝantoj de l' kvartalo.

Same kiel li kaj sub lia gvidado, ankaŭ la eta Gilberto komencis sian spertadon.

Koncerne la du fratinojn, Fransoaz kaj Leontina, ili siaflanke ekspluatis alian fonton. Ĉiu havis sian amaton. Tiuj ĉi venis atendi ilin vesperen, malgraŭ la admonoj de Filomena, kiu tamen preferintus vidi siajn filinojn bone konduti.

La patrino fine devis rezignacii. Ŝiaj filinoj ne forlasos siajn amatojn. Ŝi vane enŝlosis kaj bategis ilin, nenio efikis. Plej bone estis adaptiĝi al la situacio, kaj tiri kiom eble plej grandan profiton de io neevitebla.

Nun la amatoj de Leontina kaj Fransoaz ĉiuvespere venis al ilia domo. ''Ili havis eniron'', kiel oni diras ĉi tie. Sed ĉe la pordo ili pagis vojimposton. Ili laŭvice devis alporti iun vespermanĝaĵon.

Pri tio oni amuziĝis. Oni atendis ilian alvenon, en la korto de Malkontentoj. Ilin oni vidis alveni ĉirkaŭ la oka, kaj tiam abundis supozoj, hipotezoj pli malpli ĝustaj koncerne la enhavon de ilia hodiaŭa paketo.

Ĉu fromaĝo ? Ĉu pasteĉo ? Aŭ iu viandopecego ?

La sekvan tagon, kun senkulpa mieno, oni pridemandis al Tune aŭ Gilberto :

''Nu, etulo, kion vi vespermanĝis hieraŭ ? ''

''Tripojn.''
''Nu, estis ja tripoj !''

Kaj la novaĵo disvastiĝis de domaĉo al domaĉo, kaŭzis ridojn, mokridojn, ĵaluzon...

Filomena estis nun for de siaj revoj pri virto.

Fransoaz ankoraŭ kvazaŭ bone kondutis, daŭre konservis sian dekomencan amaton, kiun antaŭe ŝi rendevuis en la komuna necesejo.

Sed Leontina ja troigis. Ĉiusemajne, ŝi venis kun novulo. Kaj kion diri ? Oni jam alkutimiĝis ; oni tre malfacile rezignus tiun ĉiutagan bonan vespermanĝon ! Ŝia filino fakte estus foririnta se tion oni ĉesigus !


Tiun vesperon, la patro estis ebria. Leono Dauchy pasigis sian tagon ĉe Vouters, kie la Strebul' mem pagis. Ĉar Honoré, la komunisto, kiu bezonis Tune-n por propagandaj celoj, opiniis saĝa gajni al si la amikecon de lia patro. Drinkante, Dauchy misprononcis tie sian tutan vortotrezoron de solenaj dirmanieroj.

Nun reirinte hejmen, nenion plu li sciis. Li estis kompatinda estulo, maljuniĝinta, kun hararo taŭzita, vizaĝo difektiĝinta pro alkoholaĵoj, senvivaj okuloj. Li gapis, bavis, antaŭen mallevis la kapon, kaj dezirante manĝi, li trempis la manojn en sian supon, kaj ŝprucigis al si la veŝton kaj la pantalonon.

Pri tio, ambaŭ amatoj de l' filinoj senkaŝe mokridaĉis, de li nerimarkitaj. Jen estis la revenĝo de l' familio, kiam en tiuj tagoj la patro revenis ''plenplena''.

Precipe Tune triumfis. Senkaŝe, li reprenis de ĉiuj pladoj antaŭ la nazo de l' drinkulo. Balbutante, plorgrimacante, de supo sorbita, Dauchy revenis al siaj diskursoj, parolis pri la popola digno, per granda mansigno montris sian familion, kiun li fondis por Francio, nutris per sia laboro, ne per ekspluatado de l' proletara ŝvito.

Tune impertinente ridadis :
''Vi tedas nin ! Iru dormi !'' li diris al la patro.

Al Leono Dauchy, oni rifuzis la pladojn tiajn tagojn. Ĉiu siavice ! Oni puŝis lin, oni revenĝis de tiu longa tiranio, per kiu li premis siajn familianojn.

Ebria, forgesante en tiuj momentoj sian tutan malicon, li estis nur falsidiĝinta senforta estulo, nekapabla sin defendi, trudita konsenti ĉiujn ofendojn, per kiuj oni suferigis lin.

Foje, li tamen provis ribelon ; li levis la manon al Tune aŭ la filinoj, penante mieni kiel majesta drinkulo. Sed oni mallevigis ĝin, oni fortege skuis lin, oni pruvis lian ridindan malfortecon de ebrietulo, kiu povis nur silenti. Tiam li ekploris kiel knabo ĝis kiam, lacaj pro la ridado, oni decidis liberigi sin de li kaj perforte meti lin en sian liton.


      ----------------DAŬRIGOTA--------------