vendredi 29 janvier 2021

KIAM SILENTAS LA SIRENOJ ... (31) - Maxence VAN DER MEERSCH

 

                                 Teksfabriko en Roubaix

 

Kiam Fidel eliris el la fabriko Denoots, li tuj sentis sin gvatata. Du biciklantaj viroj, ekvidinte lin, returne iris kaj rapide forveturis.  

Fidel rifuzis esti akompanata de fakĝendarmoj. Kiu do povus ataki maljunulon kiel li ? Neniam li malbone agis, neniun malamikon li konis kaj ne povis eĉ sin defendi.

Fidel do sentime antaŭeniris.

El malproksime li ekvidis grupon venantan renkonte al li.Tamen li plu antaŭeniris. Ja kontraŭ li oni rankoris. Sed bravulo estis tiu maljunulo.

Li baldaŭ troviĝis meze de tiu bando. Oni ne lasis lin iri unu paŝon plu..

''De kie vi venas ?'' demandis iu viro, haltigante lin. 

''Tio min koncernas.''

''Respondu, pigrul' !''

Kaj la viro prenis lin per la kolo.

''Lasu min !'' kriis Fidel, paliĝanta pro kolero.

Tiam li volis forpeli la viron. Sed li malhavis sian antaŭan forton. Senpene, la viro plu tenis lin per la kolo.

 ''Oni ja scias, de kie vi venas, oldaĉ' ! De l' fabrik' , ĉu ne?''
''Tio min koncernas.''

''Kaj se mi rompas al vi la faŭkon, ankaŭ tio vin koncernas, ĉu ?''

La viro ridetis, konsciante sian viglecon, ludante kun tiu malfortulo, kiu volis kontraŭstari lin.

''Nu ! Rigardu tiun oldan kraĉaĵon !'', li ridaĉis.

Li ekprenis la nazon de Fidel inter siajn fingrojn kaj skuis lian kapon. Oni ridis.

En sia eluzita ostaro, Fidel eksentis streĉiĝon de vigleco kaj kolerego. Li levis la manon kaj tutforte vangofrapis sian agresanton.

Kaj dudeko da brakoj leviĝis kontraŭ li.

Surtere li estis trenita, batita, tretita, draŝita. Brukriado plenigis la straton :
''Mortigu lin ! Mortigu la subvenditon, la perfidulon !''

Vane li baraktis, ridinde malforta, meze de tiu homamaso, kunportita de ĝi, teren ĵetita, relevita kaj refoje batita... Iun momenton, li pensis, ke li povos forkuri. Kelkajn metrojn li kuris, blindigita, stumblante, sangante, plorante. Li ekvidis helpon : pordon de trinkejeto. Li ĵetis sin tien. Sed la estro jam riglis ĝin, timante problemojn. Fidel alvenis al la sojlo, kaj haltis kontraŭ tiu pordo senkompate fermita.

Dum momento li iĝis tie kvazaŭ ludilo por la homamaso. Tiufoje, oni povis senĝene tiri lian nazon. Li ne plu moviĝis, nur estis kvazaŭ kompatinda maŝino trouzita kaj anhelanta, faliĝinta sur la ŝtono de l' sojlo. Iuj virinoj renversis kuvon da fulgo sur lian kapon. Iu virinaĉo blankigis lin per faruno ; alia frotis fekaĵon sur lian vizaĝon. Kelkaj infanoj pinĉis liajn orelojn. Kaj plejparte el ili, kun insultoj, kraĉis sur lian vizaĝon.

Sed li ne restariĝis. Oni komencis enui. Oni ŝprucigis lin per du grandaj siteloj da malvarma akvo, kiu vipis lian dorson. Li tremetis tiel strange, ke ĉiuj ridadis.

Kaj malferminte la okulojn, li finfine stariĝis.

Li estis tiel komika, kun sia vizaĝo fulgonigra kaj farunoblanka, makulita de l' sango, kiu elfluis el unu orelo ; sur tiuj homoj li fiksis okulojn tiel stultajn, tiel delirajn, tiel plenajn de malkompreno kaj teruro, ke ĝojkriego ekaŭdiĝis :

''Klaŭno ! Vera klaŭno ! Klaŭn' ! He, klaŭn' !'' kriadis la homamaso.

Kaj la klaŭno serĉis ion, meze de ĉio tio. Li movis la manon sur siaj fulgoplenaj haroj, sur sia blanka kapo malpurigita. Sian kaskedon, li volis sian kaskedon. Kion dirus Eliza, se li rehejmiĝus sen sia kaskedo ?

Kaj plifortiĝis la ridado kiam oni komprenis, ke, per sia maljuna voĉo sufokpremita de larmoj kaj mizero, li petas pri sia kaskedo.


     ----------------------DAŬRIGOTA----------------



jeudi 14 janvier 2021

KIAM SILENTAS LA SIRENOJ ... (30) - Maxence VAN DER MEERSCH

 

                              Oka ĉapitro

 


Ĉirkaŭ la kvina horo, la maljunulino Eliza jam pretigis la manĝeton de sia edzo. Trikante ŝi atendis lin.

Ŝi remarkis, ke li malfruis. Ĉiujn kvin minutojn, ŝi levis siajn okulvitrojn sur la frunton por kontroli sian karan horloĝon. Ŝi estis ĝuste preparinta likvoron, kiun li ŝatis : radikojn de angeliko maceritajn en juniperbrando.
Ili ambaŭ iĝis frandemaj, kiel maljunuloj, al kiuj restis nur tiaj etaj stomakplezuroj. Ŝi dorlotis sian edzon. Ŝi jam imagis lin frandi sian angelik-likvoron, leki la fundon de l' glaso, kaj poste inciteti ŝin por akiri iomete pli. Pri tio ŝi trikante tute sola ridetis. Sur ŝia ŝultro, kviete ronronis Baptisto. Ĝia katido Rikiki ludadis kun ŝia griza lanbulo sur la planko.

''Nu, Baptisto ! Via mastro ankoraŭ ne alvenis, ĉu ?'' diris la maljuna virino.

Baptisto saltis teren, ĝibigis la dorson, rigardis ŝin, streĉiĝis, sed ne kuris al la pordo.

Tiam Eliza stariĝis, kaj refoje kontrolinte sian horloĝon, decidis rigardi eksteren, por vidi ĉu Fidel alvenas.

Neniu. La strato estis senhoma.

Eliza revenis en sian kuirejon. Eble fruis la horloĝo. Tamen vesperiĝis. Eliza rigardis tra la fenestro la korton, kiun la venonta vespero tristigis.

La korto de l' Malkontentoj !... Tie ŝi naskiĝis antaŭ sepdek jaroj. Eta knabineto, ŝi faris siajn unuajn paŝojn sur ĝia grundo el nigra tero. Ŝia tuta vivo sin alligis al ĝi, ankaŭ ŝiaj plej foraj memoraĵoj. Tie, iam falis ŝutro sur sian kapon. Tie, iam, okaze de epidemio, oni faris grandegan funebrecan procesion, kiun ŝi ankoraŭ memoris ̶ viroj, virinoj, infanoj, ĉiuj rondpromenante ĉirkaŭ la korto, kantante kantikojn, kun, en ĉies pugno, flamigita kaj fumanta bastono ĵus trempita en gudro. Tie, antaŭlonge, ĉiusabate vespere, oni dancis sur la grundo, en lignoŝuoj, ĉe la kria kaj melankolia sono de spirmanka akordiono.

La korto ! La korto de l' Malkontentoj, kun ĝiaj kvereloj, ĝiaj interŝanĝoj de ĵetita akvo el siteloj, ĝiaj babiladoj de klaĉulinoj, ĝiaj pepadoj de buboj, ĝiaj interbatadoj de ebriuloj, ĝiaj tranĉiloj enĵetitaj en pordojn ; tiu tuta vigla vivo sin kaŝis en mallarĝaj seneliroj, kiuj faris de l' strato de Longues-Haies, kun ties du mil loĝantoj, kvazaŭ timigan Subura-n. (*)

Eliza neniam forlasis sian korton. Ŝi konis ĝin kvazaŭ temis pri dependaĵo de sia kuirejo. Plaĉis al ŝi ĝia vivo, tiu komunumo de homoj tiel apartaj.
Ĉar en tiaj kortoj, oni vivas kune, oni havas siajn servutajn tagojn de lavado aŭ balaado, kun la neeviteblaj kvereloj, kiujn ili rezultigas. Oni havas siajn ĝojojn okaze de la lumfesto, la solenado de komunioj, la kermesoj kaj foiroj. Oni havas ankaŭ siajn malfeliĉajn tagojn pro strikoj, senlaboreco, epidemioj, kaj eĉ kiam pasas la homo por ricevi la luprezon, ĉiun unuan dimanĉon de l' monato.
La korto estas kiel urbeto, kun ĝia publika kampo ‒ komunaj pumpilo kaj necesejo, elirkoridoro, fadenoj por sekigi tolaĵo ‒ ĝiaj civitaj militoj ─ ĝia polico, kiun ofte plenumas, okaze de batalo, iu propravola fortikulo ─ kaj eĉ ĝia ''kulto'' kun la kartdivenistino- kaj-akuŝistino, kiun oni konsultas kontraŭ cent soldoj.

Kiuj strangaj arĥitektoj, troŝparemaj pri aero kaj tereno sed malŝparemaj pri la sano de malriĉuloj, kapablis konstrui tiujn termitejojn, tiujn labirintojn, kiuj aldoniĝis al la strato de Longues-Haies, disbranĉitajn, nekoherajn, traboritajn de vojetoj kiel rabmurdejoj, kaj de subitaj transirejoj ?

Finfine Baptisto iris grati ĉe l' pordo kaj Eliza malfermis ĝin. Ŝi jam verŝis la kafon en la tason, kiam la katino revenis kun hirtiga hararo kaj perturbita sinteno.

''Nu, Baptisto, kie estas via mastro ?'' demandis Eliza.

Sed la katino rondiris ĉirkaŭ ŝi, miaŭis, kvazaŭ freneziĝinta.

Trafita de malklara alarmo, Eliza ekkuris al la sojlo de sia butiko. Kaj, malproksime, ĉe la fino de l' strato de Longues-Haies, ŝi vidis alveni sian karan Fidel-on, kiun freneza homamaso pelis per piedbatoj.